Gazze'deki Ateş Kimi Yakıyor? Garbis Altınoğlu

Ayşe Hür, 13 Temmuz 2014 tarih ve “İsrail'i ve Filistin'i Yakan Ateş” başlıklı yazısında, kendince İsrail-Filistin sorununun tarihsel arkaplanını işlemiş. Yazıda, burada ele almayacağım bazı maddi hatalar da var. Ancak ben burada öncelikle, Hür'ün yazısının başlığına da yansıyan temel hatası, yani saldırgan ile kurbana aynı mesafede durma, bu iki tarafı yaşanmakta olan sorundan aynı ölçüde sorumlu görme anlayışı üzerinde duracağım. Hür'ün, onu Siyonist saldırganın konumuna yaklaştıran önyargılı ve subjektif bakış açısını anlamak için şu paragraflara göz atmak yeter:

“Geçen 5 yılda, benzer pek çok olay yaşandı. Filistinliler ve İsrailliler birlikte yaşamanın yolunu bulacaklarına, işleri iyice sarpa sardırdılar. Son olarak İsrailli üç gencin kaçırılıp öldürülmesi, bu cinayetlerin intikamı olarak bir Filistinli çocuğun öldürülmesi ve nihayet İsrail’in üç cinayetin cezasını tüm Gazze’ye ödetmek üzere başlattığı orantısız askeri harekat ise tüm şiddetiyle sürüyor. HAMAS’ın İsrail’e karşı roket atışları da tüm hızıyla sürüyor. Her zaman olduğu gibi Filistin cephesinde büyük can kayıpları varken (bu yazıyı yazarken 120’yi aşkın Filistinli ölmüştü) İsrail şimdilik (çok şükür) çoğu havada imha edilen roket saldırılarının psikolojik rahatsızlığından ötesini yaşamadı. Bu son olaylara yönelik uluslararası ve ulusal tepkiler de 5 yıl öncesinden çok farklı değil. Uluslararası camia suspus dururken, Türkiye’de bazı çevreler İsrail eleştirisi adı altında açıkça Yahudi düşmanlığı yapıyorlar. İsrail ve Filistinliler ise birbirlerini suçluyor. 

“Halbuki ilk veya son günahı kim işlemiş olursa olsun, toplumlararası gerilimleri (hele de böyle tarihi çok eskiye gidiyorsa ve çok aktörlüyse) silah zoruyla halletmeye çalışmak daha fazla kan, daha fazla gözyaşı, daha çok öfke, daha çok kin demek, dolayısıyla çatışma halinin kemikleşmesi demek.” Hür yazısını şu paragrafla bitiriyor:

“Yazımı da bu konuda her yazımın sonuna eklediğim şu cümlelerle bitireyim: İsraillilerin derin beka endişesini ve Filistinlilerin derin mağduriyet duygusunu giderecek köklü ve sağlam bir çözüm bulunmazsa, korkarım bu savaş her iki tarafı da tüketecek...”

Hür bu yazısında “Filistinliler ve İsrailliler birlikte yaşamanın yolunu bulacaklarına, işleri iyice sarpa sardırdılar” derken sorunun özünü gözden kaçırdığını ele veriyor. Filistin topraklarında 1920'lerden bu yana Filistin halkı ile Siyonistler arasında süregelen çatışmanın özü, bu ikincilerin Filistin halkına ait topraklara sürekli olarak zorla el koymaları/ bu halkı toprağından kovmaları/ katletmeleri ve bu halkın bu el koymalara, kovmalara ve katliamlara karşı haklı direnişidir. Sorunun özünün bu olduğu olgusunu gözardı edenler ve saldırgan ile kurbanı birbirine karıştıranlar, bilerek ya da bilmeyerek saldırganın yanında saf tutmuş olurlar. Hür, “... ilk veya son günahı kim işlemiş olursa olsun, toplumlararası gerilimleri... silah zoruyla halletmeye çalışmak daha fazla kan, daha fazla gözyaşı, daha çok öfke, daha çok kin demek, dolayısıyla çatışma halinin kemikleşmesi demek” derken tam da bunu yapıyor ve sorunun kaynağının Siyonist işgal olduğu gerçeğinin üzerini örtmeye çalışıyor.

Hür, “İsrail’in üç cinayetin cezasını tüm Gazze’ye ödetmek üzere başlattığı orantısız askeri harekat ise tüm şiddetiyle sürüyor” derken saldırganı eleştirir gibi yapıyor. Bu arada o, Siyonist devletin, bu ne demekse, “orantılı harekat yapma hakkı”nı meşru gördüğünü de söylemiş oluyor. Bu sözcüklerde anlatımını bulan anlayışın gerisinde ise, Siyonist işgali haklı gören, en azından kınamaya yanaşmayan sömürgeci bir zihniyet yatıyor. İnsan bu mantıkla pekala Latin Amerika'yı işgal eden İspanyol konkistadorlarının, Güney Afrika'nın ırkçı beyaz burjuvazisinin, Cezayir'deki Fransız kolonlarının ve Türk gericiliğinin -bir kaç gün sonra 40. yıldönümünü “kutlayacağımız”- Kıbrıs'ın kuzeyinde gerçekleştirdiği işgali, toprak gasplarını ve beyaz terörünü vb. de haklı bulabilir.

Hür'ün, “Uluslararası camia suspus dururken, Türkiye’de bazı çevreler

İsrail eleştirisi adı altında açıkça Yahudi düşmanlığı yapıyorlar” biçimindeki sözleri de dikkatleri konunun özünden uzaklaştırmaya hizmet ediyor. Ana gövdesini ABD ve Batı Avrupa emperyalistlerinin oluşturduğu “uluslararası camia” denen şeyin hemen hemen kayıtsız koşulsuz bir biçimde İsrail'in arkasında durduğu bilindiğine göre, bu suspus olma tutumunda yeni ya da şaşırtıcı bir yan yok. Bu “uluslararası camia” denen şeyin üyeleri İsrail'e en son teknoloji ürünü silahları sağladıklarına, Telaviv'in BM “Güvenlik” Konseyi tarafından kınanmasına ve bir ateşkes kararı almasına bile engel olduklarına, kendi basın-yayın organlarında hastaneleri, okulları, barajları, camileri, TV istasyonlarını, işyerlerini, evleri, sivil taşıtları vb. bombalayan Siyonistlerin savaş suçlarını haber konusu bile yapmadıklarına göre bu satırların yazıldığı 16 Temmuz sabahına kadar çoğu kadın, çocuk ve yaşlı olmak üzere 200 dolayında insanın yaşamını yitirdiği ve binlerce insanın yaralandığı bu saldırının suç ortakları değil midirler? Peki, Türkiye gibi olayın ikincil ya da üçüncül aktörü konumundaki bir ülkedeki gerici ve anti-Semitik çevrelerin İsrail eleştirisi adı altında açıkça Yahudi düşmanlığı yapıyor olmalarının konuyla ilişkisi ne? Bunun böyle olması, Siyonist saldırganlığı hafifletir mi? Kaldı ki, Türkiye'de tutarlı demokrat ve enternasyonalistler anti-Semitizmi her zaman lanetlerken bu anti-Semitik çevreler ve onların arkasında duran egemen klikler İsrail'le bazan üstü örtülü, ama çoğu zaman da açık bir işbirliği içinde olmuşlardır.

Filistin'e Yahudi göçü, 19. yüzyılın sonlarında başlamış ve 1920'lerden itibaren Britanya emperyalizminin gözetimi altında hızlanmıştı. Filistin halkının bu göçe ve toprak gasplarına tepkisi 1936 yılında bir genel greve ve ardından 1939 yılına kadar süren silahlı bir ayaklanmaya dönüştü. Britanya ayaklanmayı bastırmak için Filistin'e 20,000 asker gönderirken bir yandan da Hagana ve İrgun gibi Siyonist terör örgütlerini seferber etti. Britanya ve Siyonistler bu ayaklanma sırasında yüzlerce Filistinli'yi öldürdüler, onbinlerce Filistinli'yi cezaevlerine doldurdular ve onbinlerce evi yıktılar.

Nazi Almanyası'nın 1940'larda Avrupa'nın Yahudi halkına karşı gerçekleştirdiği jenosid bu göçe daha büyük bir uluslararası meşruiyet kazandırdı ve onu daha da hızlandırdı. 1922'de Filistin'de 84,000 Yahudi'ye karşı 660,000 (Müslüman ve Hristiyan Arap yaşarken bu rakamlar 1931'de 175,000 ve 849,000, 1947'de ise 630,000 ve 1,324,000 olacaktı. Sonuç olarak Filistin halkı Nazi Almanyası'nın gerçekleştirdiği, Avrupa'nın bir dizi ülkesinin burjuvazisinin şu ya da bu ölçüde desteklediği ve onadığı, ancak kendisinin hiç, ama hiçbir rolünün olmadığı Yahudi jenosidinin bedelini ödemek zorunda bırakıldı. Bu bedel ödeme trajedisi bugüne kadar, yani 1948'den başlatacak olursak 66 yıldır sürüyor.

1948'de İsrail devletinin kurulması ve ardından patlak veren Birinci Arap-İsrail savaşı İsrail'in, Filistin topraklarının yarısından fazlasını ele geçirmesiyle ve yüzbinlerce Filistinli'nin evlerini ve topraklarını terketmeleriyle sonuçlandı. Aynı şey; 1967 ve 1973 Arap-İsrail savaşları ve İsrail'in 1982'de Lübnan'ı işgali için de söylenmelidir. Bütün bu toprak çalmalar tahmin edilebileceği gibi onbinlerce ve hatta yüzbinlerce Filistinli'nin yaşamını yitirmelerine ve yaralanmalarına ve bir çok kez doğdukları ve yaşadıkları yerleri terketmelerine yol açan bir askeri zorbalık ve devlet terörü eşliğinde sürdürüldü ve sürdürülüyor. Resmi sınırları belli olmayan İsrail onyıllardır, eskisinin gölgesi bile olmayan ve Batı Şeria ile Gazze'ye sıkıştırılmış olan Filistin topraklarını sürekli olarak kemirmekte ve küçültmektedir. Dahası İsrail, uluslararası burjuva hukukuna ve BM kararlarına aykırı olarak inşa etmiş ve etmekte olduğu yerleşim yerleri aracılığıyla en verimli Filistin topraklarına el koymaya, Filistin halkını onyıllardır süregelen acımasız ve topyekun bir ambargoya tabi tutmaya, Filistin halkına ait zeytinlikleri ve tarım alanlarını yıkmaya, Filistin topraklarında kurduğu sayısız kontrol noktaları aracılığıyla Filistinliler'in yaşamını zehir etmeye, onları kendilerine bırakılmış toprakların sınırları içinde bile gettolara hapsetmeye, onların suyunu ve elektriğini kesmeye, bir yerden bir yere gitmelerini engellemeye ve en küçük bir olayı bahane ederek Filistin topraklarını havadan, denizden ve karadan acımasız bir biçimde bombardıman etmeye devam etmektedir.

Ayşe Hür'ün zorla yerinden yurdundan edilmiş bir halk ve onun siyasal öncüleri ile bu halkın gardiyanları ve cellatları konumunda olan işgalci Siyonistler arasındaki kavgada orta bir yerde durma ve her iki tarafı da kınama çabası, anti-demokratik ve gerici bir nitelik taşır. Ama iki tarafın askeri vb. güçleri arasındaki dengesizlik gözönüne alındığında, Hür'ün bu çabası daha da grotesk bir hal alır. O, güçlü kuvvetli bir adamla sakat bir insanın boğuşmasında “iki taraf”a da eşit mesafede durmaya çalışan, ama alttan alta birincisini destekleyen bir hakem gibidir. ABD ve Batı Avrupa emperyalistlerinin ve Yahudi Diyasporasının çok yanlı ve cömert desteği sayesinde en ileri askeri teknolojiye, dünyanın en güçlü ordularından birine ve nükleer silahlara sahip olan sömürgeci Siyonist devlet ile kalaşnikovlar, roketatarlar ve ilkel füzelerle donanmış Filistinli savaşçılar arasındaki çatışmaya “savaş” bile denemeyeceği açık olmalı. Bu İsrail, bilmem kaçıncı kez doğup büyüdüğü kenti ya da köyü terketmek, dört bir yandan Siyonist devletin askeri aygıtıyla kuşatılmış olan ve haklı olarak bir “açık hava hapishanesi” diye nitelenen Gazze'de yaşayan yoksul Filistinli'lerle karşı karşıya. 2014 yılı tahminlerine göre 1,800,000 Filistinli, yüzölçümü 365 kilometrekare, yani İstanbul'un -yüzölçümü 310 kilometrekare olan- Beykoz ilçesinden biraz daha büyük bir alanda adeta balık istifi yaşamak zorunda.

Dahası, bir tarihçi olan Hür'ün, İsrail'in sürekli olarak topraklarını genişletme eğiliminde olduğunu ve asla, sadece Filistinliler'le değil, diğer Arap komşularıyla da “birlikte yaşamanın yolunu” bulma niyetinde olmadığını bilmesi gerekirdi. Siyonistler, daha 1918 gibi erken bir tarihte Britanya emperyalistleriyle yaptıkları görüşmelerde, o zaman Londra'nın mandası altında bulunan Filistin'in, yani geleceğin İsrail devletinin kuzey sınırlarının Güney Lübnan'daki Litani ırmağına kadar uzatılmasını istemişlerdi.

İsrail'in eski başbakanlarından Moşe Şaret, ölümünden sonra oğlu tarafından yayımlanan anılarında 1950'lerin ortalarında İsrail'in, Müslümanlarla Hristiyanlar arasında bir çatışma çıkararak Lübnan'ı istikrarsızlaştırmak ve böylece bu ülkeyi boyunduruk altına almayı planladığını yazmıştı.

İsrail, 1967 yılındaki Arap-İsrail savaşında Mısır'ın Sina yarımadasını -ve Suriye'nin Colan tepelerini- işgal etmiş ve Sina'dan ancak 1979'da Mısır ile İsrail arasında imzalanan Camp David anlaşmasından sonra çekilmişti. Colan tepelerindeki İsrail işgali ise günümüzde de sürmektedir.

İsrail 1981'de Lübnan'ın, Suriye'nin Colan tepelerine yakın olan ve Şebaa Çiftlikleri diye bilinen 28 kilometrekarelik bir alanını işgal etti ve uluslararası tepkilere rağmen bu bölgeyi boşaltmadı.

Gene İsrail, 1982'de Lübnan'daki Filistin üslerine karşı giriştiği savaşın ardından Güney Lübnan'da bir güvenlik şeridi kuracak, yerel gericilerden bir kukla Güney Lübnan Ordusu oluşturacak ve Hizbullah'ın yürüttüğü görkemli gerilla savaşı sonucunda 2000 yılında çekilene kadar bu bölgedeki işgalini sürdürecekti.

Hür'ün, 1982'de Oded Yinon imzasıyla İbranice olarak Kivunim (=Doğrultular) adlı dergide yayımlanan ve İsrail yöneticilerinin ana gövdesinin Ortadoğu'ya bakış açısını yansıtan “1980'lerde İsrail İçin Bir Strateji” adlı makaleden haberdar olmadığını düşünemeyiz. Yinon bu makalesinde, hem Mısır, Libya ve Sudan'ın, hem de Irak, Suriye ve Lübnan'ın farklı etnik ve mezhepsel gruplar temelinde dağılması ve parçalanması gerektiğini yazmıştı. Bu makaleden oldukça ilginç bir pasajı aktarmakta yarar var:

“Lübnan’ın dağılarak beş ayrı eyalete bölünmesi; Mısır, Suriye ve Irak ta içinde olmak üzere tüm Arap dünyası için izlenmesi gereken bir örnek oluşturmaktadır; Arap yarımadası şimdiden bu yolu tutmuştur. Suriye’nin ve daha sonra Irak’ın askeri güçlerinin dağılması İsrail’in birincil kısa erimli hedefiyken, bu devletlerin dağılarak, Lübnan’da olduğu gibi etnik ya da dinsel bakımdan özgün bölgelere bölünmesi, onun Doğu cephesinde birincil uzun erimli hedefidir. Suriye, etnik ve dinsel yapısına uygun olarak, bugünkü Lübnan’da olduğu gibi bir dizi devlete bölünecektir; böylelikle sahil bölgesinde bir Alevi devleti, Halep bölgesinde bir Sünni devleti, Şam’da kuzeydeki (yani Halep’teki- G. A.) komşusuna düşman bir başka Sünni devleti olacak, Dürziler de, belki bizim Colan tepelerimizi da içerecek ve kesinlikle Havran ve Kuzey Ürdün’ü de içine alacak bir devlet kuracaklardır. Daha şimdiden erişim menzilimiz içinde olan bu durum, bölgede uzun erimli barış ve güvenliğin güvencesi olacaktır.

“Petrol bakımından zengin ve içsel olarak parçalanmış olan Irak, İsrail’in hedef adayları arasında yer almayı garantilemiştir. Bizim açımızdan Irak’ın dağılması, Suriye’nin dağılmasından daha da önemlidir. Irak, Suriye’den daha güçlüdür. Kısa erimde Irak’ın gücü İsrail için en büyük tehdit kaynağıdır. Bir Irak-İran savaşı Irak’ı parçalayacak ve onun, bize karşı geniş bir cephede savaşımı örgütlemeye fırsat bulamadan yıkılmasına yol açacaktır. Kısa erimde, Araplar arasındaki her türden çatışma bizim işimize yarayacak ve Irak’ı, tıpkı Suriye ve Lübnan’da olduğu gibi mezhepler arasında parçalama yolundaki daha önemli hedefimize ulaşmamızı çabuklaştıracaktır. Irak’ın, Osmanlı döneminin Suriyesi’nde olduğu gibi etnik/ dinsel doğrultuda eyaletlere bölünmesi olanaklıdır. Böylelikle, üç ana kent olan Basra, Bağdat ve Musul çevresinde üç (ya da daha fazla) devlet oluşacak ve güneydeki Şii bölgeleri Sünni ve Kürt kuzeyden ayrılacaktır. Halihazırdaki İran-Irak çatışmasının bu kutuplaşmayı daha da derinleştirmesi olanaklıdır.” Stratejik yaklaşımı böyle olan bir devletin Filistinliler'le olsun, diğer Arap komşularıyla olsun “birlikte yaşamanın yolunu” bulma gibi bir derdinin olmadığını anlamak herhalde pek de zor olmasa gerek.

Ayşe Hür, “İsraillilerin derin beka endişesi”nden söz ederken aslında kendi Siyonist önyargılarını ele veriyor. Nükleer silahlarla donanmış olan ve ABD ve Batı Avrupa'nın kesin desteğinden yararlanan İsrail'i yönetenlerin böyle bir endişesi yoktur. Buna karşılık “Filistinli'lerin derin mağduriyet duygusu” çok açık, yadsınamaz ve somut bir olgudur. Bu “beka endişesi”, ABD ve Batı Avrupa devletlerinin İsrail'e olan desteklerini sürdürmelerini sağlamak, bu ülkelerin kamuoylarını İsrail'in arkasında durmaya ikna etmek için şişirilmiş bir balondan, bir psikolojik savaş öğesi ve sanal bir tehlikeden başka bir şey değildir. Var olduğu ölçüde böyle bir endişeyi gidermenin tek ve en güvenilir yolu, İsrail'in, geçmişte çok acılar çekmiş olan Yahudi halkının omuzlarındaki Siyonist ideolojik ve siyasal boyunduruğu atması ve demokratik bir Filistin'de Filistin'in Arap halkıyla kardeşçe yaşamaya karar vermesinden geçmektedir.