Telaşlı diplomasi ve açık savaş hazırlığı Nijer: Afrika'da akut savaş tehlikesi!(Rote Fahne (Kizil Bayrak)
26-27 Temmuz gecesi, yaklaşık 26 milyon nüfusa sahip Batı Afrika ülkesi Nijer'de ordu bir darbe düzenledi. Bir önceki başkan Bazoum'u devirdi ve anayasayı askıya aldı.
Frankfurter Rundschau'ya göre Bazoum döneminde Nijer, "İslamcı teröristlerin Sahel'deki ilerleyişine karşı mücadelede Batı'nın son stratejik ortaklarından biriydi".
Batılı emperyalistler ve neo-emperyalist ülkeler Rusya ve Çin, faşist teröristlere karşı mücadelenin ötesinde, Batı Afrika'daki nüfuzlarını korumak ya da genişletmek, ülkenin jeostratejik önemini ve zengin hammadde yataklarını kullanmak için bir üs olarak Nijer'le ilgileniyorlar.
Almanya özellikle Nijer'in "Sahra'dan geçen ana göç yollarından birinin kapatılmasıyla güvenilir bir şekilde ilgilenmesi" konusunda endişeliydi. Batı Afrika devletler topluluğu Ecowas'ın Nijer'e askeri müdahalede bulunacağını açıklamasıyla birlikte Sahel devletleri arasındaki çelişkiler dramatik bir hal almaya başladı. Aynı zamanda Nijer üzerindeki emperyalistler arası mücadele de yoğunlaşıyor.
Batı Afrika'nın tamamını kapsayacak, Afrika kıtasının tamamına yayılacak ve küresel siyasi önem kazanacak bir vekalet savaşına dönüşme tehlikesi var. Nijer'deki darbe, 2020'den bu yana Atlantik'ten Kızıldeniz'e uzanan bir kuşaktaki sekizinci askeri darbe oldu: Gine'den Mali, Burkina Faso, Nijer ve Çad üzerinden Sudan'a. Tüm bu darbeler neo-emperyalist Rusya'nın etkisini güçlendirdi.
NATO savaş uçakları Dakar'da, Wagner paralı askerleri Nijer yolunda mı?
Emperyalistler arası çekişme, açık savaş hazırlıklarıyla birlikte yoğun diplomaside de kendini gösteriyor. Kendi ifadesine göre, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland Nijer'deki askeri temsilcilerle bir araya geldi. Nuland, darbenin nasıl tersine çevrilebileceğine dair "bir dizi seçenek" sunduğunu söyledi. Görünüşe göre darbeciler bu teklifle pek ilgilenmediler. Yeni cunta, eski sömürgeci güç Fransa ile askeri işbirliğini sona erdirdi. Fransa Batı Afrika'daki en önemli emperyalist güç. Almanya için de Nijer'deki darbe Batı Afrika'daki önemli bir çıpanın kaybedilmesi anlamına geliyor. Rusya resmi olarak Nijer'deki darbeyle arasına mesafe koydu. Ancak Putin geçen hafta Afrika ülkeleriyle bir zirve düzenledi ve şunları söyledi: "Afrika'da Fransa ve Belçika'ya karşı özgürlüğü örgütleyeceğiz. Ve Afrika'ya yardım edeceğiz" dedi.
Emperyalistlerin ilgili "yardımları" hayal edilebilir: Her biri Sahel ülkelerini daha fazla yağmalamak, askeri üs olarak kullanmak ve şüphe durumunda halkları kanlı bir vekalet savaşına sürüklemek istiyor. Ne de olsa Nijer'deki askeri cunta, darbeyi kutlayan Prigozhin'den destek istedi. Wagner'in paralı askerleri bir süredir Mali'de hareket halindeydi. Nijer'e çoktan ulaştıklarına dair haberler var. Senegal'den bir devrimci ise yayınladığı bir videoda NATO askeri uçaklarının Dakar/Senegal'e inerek askeri müdahaleye hazırlandığını bildiriyor. Bu gelişme çok tehlikeli!
Darbeciler hükümet başkanını seçti ve Nijer üzerindeki hava sahasını kapattı
Nijer'deki yeni askeri cuntanın sözcüsü dün gece yaptığı açıklamada Ali Mahaman Lamine Zeine'yi hükümet başkanı olarak atadığını duyurdu. Lamine Zeine 2010 yılından önce Nijer'de Ekonomi ve Maliye Bakanı olarak görev yapmıştı. Son olarak Çad'da Afrika Kalkınma Bankası için çalıştı. Ecowas'ın 6 Ağustos'ta sona eren ültimatomu Bazoum'un Nijer Devlet Başkanlığı görevine iade edilmesini talep ediyordu. Ancak bu gerçekleşmedi. Ordu Nijer üzerindeki hava sahasını kapattı.
Ecowas üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları yarından sonraki gün Nijerya'nın başkenti Abuja'da bundan sonraki hareket tarzını görüşmek istiyor. Ecowas içinde de büyük çelişkiler var. Üye devletler Burkina Faso ve Mali, Nijer'e yönelik bir Ecowas askeri saldırısını kendilerine karşı bir savaş ilanı olarak değerlendireceklerini söylüyor. Senegal ise asker katkısında bulunacağını açıkladı. Nijerya, Batılı emperyalistlerle bağlantılı olan Ecowas devletler topluluğunun başında yer alıyor. Fransa günler önce Ecowas planlarının tamamen arkasında olduğunu söyledi.
Ülkenin yeni-sömürgecilik tarafından yağmalanması
Nijer'deki uranyum madenciliği, doğal kaynakların sömürülmesinde yeni-sömürgecilik ilişkilerine iyi bir örnektir. İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden hemen sonra Fransa, sömürgelerinde uranyum aramaya başladı. İlk yataklar 1956'da Gabon'da bulundu ve hemen ardından elli yıl önce sistematik olarak çıkarılmaya başlanan Nijer geldi.
Nijer, çıkarılan uranyumun değerinin sadece yüzde on ikisini alırken, aynı zamanda zaman zaman Fransa'nın elektrik üretiminin üçte birine katkıda bulunuyordu. Areva şirketi üretim bölgelerinde arkasında büyük bir çevresel yıkım, radon nedeniyle hava, toprak ve suyun kirlenmesi, yeraltı suyu kıtlığı, madencilerin ve halkın radyoaktivite nedeniyle kitlesel olarak hastalanması gibi sorunlar bıraktı.
Nijer'de Fransa'dan nefret ediliyor. Nüfusun bir kısmının darbeyi memnuniyetle karşılamasının ve Rus ve Çin etkisini temelden reddetmemesinin nedenlerinden biri de budur. Hafta sonu Paris'te çok sayıda Afrikalı, Ecowas'ın muhtemelen Fransa'nın desteğiyle gerçekleştireceği olası bir askeri müdahaleye karşı gösteri düzenledi. Başta Senegalliler olmak üzere Nijeryalılar da Place de la République'de protesto gösterisi düzenledi. Macron her zaman Afrika'ya yardım etmek istediğini iddia etmiştir. Gerçekte ise Fransa sadece kendisini düşünmektedir.
Dünya devrimci örgütü ICOR'un Afrikalı partileri on yıllardır Afrika'da emperyalizme, özellikle de Fransız emperyalizmine karşı mücadele etmektedir. Ancak bunu yaparken, halkın başka bir emperyalist tahkküm altına girmekte olduğu konusunda da uyarıda bulunuyorlar.
[1] MLPD Yayın Organı Rothe Fahne'de yayınlandı. ttps://www.rf-news.de/2023/kw32/niger-akute-kriegsgefahr-in-afrika
